SMART staat voor Stikstof en Methaan Aanpakken voor een Rundveehouderij met Toekomst. In dit project sloegen ILVO en Innovatiesteunpunt de handen in elkaar op zoek naar strategieën op basis van verschillende rantsoenen en additieven om de milieu-impact te verlagen. Uiteraard was er ook oog voor het economisch plaatje: extra kosten en invloed op melkproductie werden meegeteld.

In het project werd een online praktijktool ontwikkeld om melkveehouders te helpen hun bedrijfsvoering economisch en ecologisch te optimaliseren via methaanreductie en stikstofefficiëntie. Naast de ontwikkeling van de praktijktool werden ook kennisfiches opgesteld en zette het project in op een betere verspreiding van kennis over methaan en ammoniak bij de Vlaamse melkveehouders. Via een enquête werd bij de start van het project gepolst naar deze kennis aan de hand van enkele opvallende cijfers en weetjes, deze enquête wordt nu, aan het einde van het project, herhaald.

Zo draagt de Vlaamse rundveehouderij voor 4 % bij aan de Vlaamse emissie van broeikasgassen. De uitstoot van broeikasgassen door de rundveehouderij daalde gestaag, maar sinds 2013 is er weer een lichte stijging. In de periode van 2010 – 2015 was er een stagnatie. In dezelfde periode was er ook een stagnatie van de uitstoot van ammoniak. Volgens de Europese doelstellingen moet de emissie van broeikasgassen in België tegen 2020 met 15 % gereduceerd worden met 2005 als referentiejaar. Tegen 2030 wil Europa zelfs een reductie van 30 % realiseren!

Methaan, een globaal broeikasgas

In de rundveehouderij kunnen maatregelen die de methaanemissie uit de pens reduceren een belangrijke bijdrage leveren. Daarnaast vormt de productie van het voeder een nog belangrijkere bron van broeikasgassen. De productie van het voeder vertegenwoordigt 60 % van de emissie van broeikasgassen in de door ILVO gebruikte rantsoenen (uitgedrukt in CO2-equivalenten), terwijl dit voor de emissie van methaan uit de pens 40 % is. In het project werd in de eerste plaats gezocht naar voederstrategieën die een reducerend effect op de uitstoot van methaan hebben. Het additief 3-NOP blijkt hierin het meest effect te hebben, gevolgd door het vervangen van sojaschroot door bierdraf en koolzaadschroot. Daarna volgt het inmengen van Linex (een krachtvoeder met geëxtrudeerd lijnzaad) in een maiskuilrijk rantsoen. Het vervangen van een deel kuilgras door kuilmaïs en perspulp toevoegen aan een maïskuilrijk rantsoen zijn tot slot strategieën die geen effect hebben op de emissie van methaan.

Ammoniak, een lokaal probleem

De Instandhoudingsdoelstellingen (IHD’s) hebben als doel de habitats en soorten van het Natura 2000 netwerk in goede staat te krijgen. De Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) wil hiervoor de stikstofdepositie in een speciale beschermingszone onder de kritische grenswaarde houden. Om dit doel te behalen kunnen bijkomende maatregelen op bedrijfsniveau nodig zijn. Deze maatregelen verminderen de stikstofverliezen op het bedrijf waardoor minder stikstof via de lucht op de speciale beschermingsgebieden kan terechtkomen. Voor meer informatie over de maatregelen, kan u een kijkje nemen op de website van het ILVO over PAS.